Iedereen krijgt te maken met het verlies van een dierbare. Nabestaanden kunnen steun vinden bij de familie en vrienden. Toch zijn deze vangnetten niet voor iedereen vanzelfsprekend. Het aantal pastores dat op huisbezoek komt neemt af, buren kennen elkaar niet altijd goed. Steunpunt Verlies en Rouw in Veghel kan hier een uitkomst bieden. De vrijwilligers van het steunpunt bieden een warme hand en een luisterend oor aan mensen die dat nodig hebben. “Je komt dicht bij mensen, loopt een tijdje met hen mee en biedt ze steun die ze anders niet zouden krijgen,” vertelt Riek van Stratum-Joosten, vrijwilliger en mede-coördinator van het steunpunt.
Door corona en het verlies van vrijwilligers dreigde het Steunpunt Rouw als onderdeel van de Hulpdienst Diakonie in Veghel weg te vallen, maar dat mocht en kon niet gebeuren, vond Riek van Stratum. Zij zette er als oud-pastoraal werker samen met Mirjana Ruijs van Sociaal Werk Meierijstad de schouders onder en ‘reanimeerde’ het Steunpunt Verlies en Rouw, nog steeds onder de koepel van de Fransiscusparochie.
Als een dierbare overlijdt verandert het leven van degene die achterblijft. Die moet leren omgaan met de nieuwe situatie en het gemis. Soms is het fijn om met iemand te praten, buiten de eigen kring, over wat je voelt en ervaart. Om te praten over dat rouwproces. Er zijn rouwgroepen die geleid worden door professionals, maar de ervaring van Riek en Mirjana leert dat rouwenden zeker ook elkaar willen en kunnen ondersteunen. “Laagdrempelig zonder tussenkomst van een professional. Samen met een ervaringsdeskundige vrijwilliger die een luisterend oor biedt, die helpt met het zoeken naar een opening als iemand vastloopt. Het is geen stap opzij van de professional, maar een back-up.”
Nuances
Rouw kent geen vastomlijnde regels. Soms duurt het langer dan de omgeving van een nabestaande begrijpt. “We horen vaak: ‘Je moet hulp zoeken, het duurt te lang,’” vertelt Riek. “Bij ons mogen mensen hun verhaal blijven vertellen, keer op keer. In die herhaling zit heling. In onze groepen is er erkenning, herkenning en ruimte voor nuances. Dat helpt om emoties op een rij te zetten.”
De vrijwilligers zijn geschoold in omgang met rouwenden, weten waar ze op moeten letten, leren gesprekstechnieken. “Maar het blijft elke keer een ontdekkingsreis. Belangrijk is om altijd over te dragen dat je er zit voor de persoon in rouw. Gewoon er zijn. Je sluit aan bij de behoeften en maakt duidelijk dat die persoon niet gek is als de rouw op blijft spelen”, legt Riek uit.
Ups en downs
Riek was jarenlang pastoraal werker in Veghel en omgeving. Nu coördineert ze samen met de werkgroep en Sociaal Werk Meierijstad het Steunpunt, stimuleert vrijwilligers en organiseert cursussen. Op de vraag waarom je het verdriet van een ander als vrijwilliger op je schouders zou halen zegt ze: “Je komt dicht bij de mensen, biedt steun en dat is mooi. Je hoeft het verdriet niet mee naar huis te nemen. Het begint met accepteren dat het leven ups en downs kent. Je loopt een periode met mensen mee die naar een dieptepunt gaan en laat hen beseffen dat dit nodig is om je weer af te kunnen zetten naar omhoog. En dat ze dat niet alleen hoeven te doen. Mensen krijgen vaak te weinig tijd om te herstellen. Dat krijgen ze bij ons wel. Door kleine stapjes te zetten, korte lijntjes te houden en als het nodig is praktische hulp te bieden door bijvoorbeeld een doorverwijzing.”